اردیبهشت؛ زمانی برای درس خواندن

هر چه به زمان برگزاری آزمون سراسری نزدیک­تر می‌شویم، برنامه­ای که شما عزیزان باید برای آمادگی در این آزمون داشته باشید ظریف­تر می­شود. در این برنامه، اردیبهشت برای شما داوطلبان گرامی، چه دانش‌آموز باشید و چه داوطلب پشت کنکوری، از اهمیت خاص و ویژه­ای برخوردار است.

برای آن دسته از دانش‌آموزانی هم که در زمان آمادگی برای آزمون سراسری برنامه خوبی نداشته‌اند و تا الان از نتیجه خود راضی نیستند این ایام و زمان برگزاری امتحانات پایان ترم می‌تواند یک فرصت باشد؛ زیرا شما و دیگر دانش‌آموزان، پس از امتحانات، بیشتر از دو ماه فرصت دارید تا برای کنکور آماده شوید. حتماً با تعجب می‌گویید: «دو ماه؟! حتماً اشتباه شده است؛ زیرا کنکور اواسط تیر برگزار می‌شود و ما، پس از اردیبهشت، فقط قدری بیشتر از یک ماه فرصت داریم». این موضوع از نظر زمانی درست است، اما به خاطر داشته باشید که شما در ماه بعد دیگر به مدرسه نمی‌روید و وقت بیشتری، در مقایسه با زمانی که برای مدرسه از دست می‌دادید، در اختیار دارید؛ پس برای دانش‌آموزان کنکوری، این یک ماه و اندی، می‌تواند برابر دو ماه کارایی داشته باشد.

     نتایج و تجربه‌های زیادی از داوطلبان سال‌های قبل، نشان داده است که تغییرات بسیاری می‌تواند در این مدت رخ دهد و علت آن هم، امکان توقف بسیاری از داوطلبان است که به دلایل مختلف، درس خواندن را کنار می‌گذارند و به دیگران این فرصت را می‌دهند تا از آنان سبقت بگیرند. جالب است که تعداد این‌گونه داوطلبان، اصلاً کم نیست؛ یعنی اگر شما به تلاش خود مانند قبل ادامه دهید، به طور قطع از آنان سبقت خواهید گرفت، و این از ویژگی‌های لحظات پایانی هر مسابقه است؛ فقط کافی است مانند دونده‌ای که در لحظات پایانی مسابقه، تمام توان و تلاش خود را به کار می‌گیرد، شما هم در این مدت با تمام توان و انرژی حرکت کنید؛ بدین ترتیب، خواهید دید که نتایج درخشانی در انتظار شماست. تصور کنید که در یک مسابقه‌ 100 کیلومتری در حال دویدن هستید؛ حالا به کیلومتر 80 رسیده‌اید و حدود 20 کیلومتر، هنوز باقی مانده است؛ حتی اگر در آن زمان، شما بین نفرات میانی هم قرار داشته باشید، باز هم به دلیل آنکه زمان زیادی در اختیار شماست، می‌توانید به موفقیت دست یابید؛ پس زمان کلی برای رسیدن به آنچه می‌خواهید، وجود دارد؛ فقط کافی است بدانید که 20 درصد مسیر هنوز باقی مانده است.

    با توجه به اینکه در این مقاله بیشتر سعی داریم درباره دانش‌آموزان کنکوری و برنامه آنان صحبت کنیم، لازم است اشاره ای کوتاه به این موضوع داشته باشیم که داوطلبان پشت کنکوری می‌توانند، طبق برنامه‌ای که از قبل داشته‌اند، اردیبهشت و خرداد را به مرور کلی و تست‌زنی بپردازند؛ در واقع آنان در ماه‌های باقی مانده با مسایل دانش‌آموزان کنکوری مواجه نیستند و می‌توانند بدون دغدغه امتحانات پایان ترم، فقط در راستای برنامه کنکور مطالعه کنند. مشکلی که ممکن است در هنگام امتحانات برای دانش‌آموزان کنکوری پیش بیاید این است که مطالعه برای کنکور، با مطالعه برای امتحانات تشریحی فرق می‌کند و این دوگانگی در خواندن دروس، ممکن است که به نظر برخی از دانش‌آموزان عزیز باعث اتلاف وقت آنان شود. گرچه تفاوت‌هایی بین مطالعه تستی و تشریحی وجود دارد و حتی ممکن است که شما عزیزان هنگام مطالعه تشریحی، احساس کنید که بسیاری از مطالب برایتان ناآشناست، اما نگران نباشید؛ زیرا همین مطالعه مجدد، باعث یادآوری بسیاری از مطالب خواهد شد؛ به علاوه، اگر می‌خواهید واقعاً از میزان مطالب موجود در ذهنتان مطمین شوید، کافی است تعدادی تست بزنید؛ آن‌وقت خواهید دید که با دیدن گزینه‌ها و ... بسیاری از مطالب در ذهنتان تداعی می‌شود.

     اگر شما جزو آن دسته از داوطلبانی هستید که خلاصه‌های خوب و کاملی از دروستان دارید، می‌توانید از این خلاصه‌ها برای امتحانات دروس مورد نظر خود استفاده کنید؛ با انجام این کار، با یک تیر، دو نشان می‌زنید؛ هم برای امتحانات آماده می‌شوید و هم مطالب کنکور خود را مرور می‌کنید. نکته‌ای که به صورت بسیار محرمانه و در گوشی باید اشاره کنیم، این است که اگر وقت شما برای مطالعه کامل امتحاناتتان کافی نیست، کنکور را در اولویت قرار دهید؛ زیرا اگر به طور ناخواسته و اتفاقی، در یک یا چند ماده درسی، نمره آزمونتان کمتر از نمره قبولی شد، ماه شهریور برای جبران امتحانات وجود دارد، اما برای کنکور (که سالی یک بار برگزار می‌شود) دیگر زمانی برای جبران نیست!

در آمادگی برای امتحانات پایان سال و نیز آزمون سراسری، حتماً به نکات زیر توجه داشته باشید:

 1- مجموعه‌ای از پرسش‌های امتحانات سال‌های قبل را تهیه کنید. این موضوع به شما کمک می‌کند تا در وقت کمتری، مطالب مهم را در یک درس جمع آوری و مطالعه کنید.

2- دقت داشته باشید که در حین درس‌ خواندن برای امتحان نیز می‌توانید فعالیت‌هایی نظیر خلاصه‌نویسی درس موردنظر را ادامه دهید. هنگام مطالعه، انجام این فعالیت‌ها را قطع نکنید. انجام این فعالیت‌ها به شاداب‌سازی مطالعه‌ شما نیز کمک می‌کنند؛ به علاوه، باعث می‌شود تا اگر برخی از مطالب یک درس جا مانده باشد، شما آن را به خلاصه‌های خود، که بلافاصله پس از امتحانات باید برای آخرین بار مرور کنید، اضافه نمایید.

3-  هنگام برنامه‌ریزی برای امتحانات، به مباحثی که اخیراً تدریس شده است، بیشتر اهمیت داده و در مقایسه با سایر مباحث، مطالعه‌ آنها را در اولویت قرار دهید؛ چرا که این مطالب، کمتر دوره شده و مورد آزمون و امتحان قرار گرفته‌اند و ممکن است که تسلط شما بر آنها کامل و کافی نباشد؛ به همین دلیل و برای اینکه مطالعه‌ چنین مباحثی در روزهای امتحان، باعث اضطراب و نگرانی نشود، بهتر است که در اولویت مطالعه و تمرین و تکرار قرار گیرند.

4- از قبل هیچ تصوّری نسبت به این دوره از امتحانات‌ در ذهن خود تعریف نکنید. تصورات قبلی که برای خودتان می‌سازید، باعث خواهند شد که تمرکز واقعی شما از بین رفته و پیش‌داوری شما حوزه‌ فعالیتتان را محدود کند.

5- قدر روزهای فاصله افتاده بین امتحانات را بدانید و از لحظه لحظه‌های آن استفاده کنید. یک استراحت کوتاه (یکی دو ساعته) پس از هر آزمون، کافی است تا از فضای آزمون قبلی خارج شوید و کار آماده‌سازی برای آزمون بعدی را آغاز کنید، و یا اینکه اگر تخمین می‌زنید که وقت بیشتری داشته باشید، بیش از اینکه آن را صرف امتحان بعدی نمایید، به انجام کارهایی اختصاص دهید که باعث آمادگی بیشتر شما در کنکور می‌شود؛ مثلاً می‌توانید تست‌های همان درس را زده و با حل و مطالعه آنها هم خود را محک زده و هم اینکه برای امتحان، بیشتر آماده شوید.

6- با برنامه‌ای منظم و دقیق پیش بروید تا امکان مطالعه‌ بهتر برای امتحانات و کنکور فراهم شود. بدون برنامه، کم کم استرس و به‌ هم‌ریختگی شما بیشتر می‌شود و برخی از دروس باعث نگرانی‌تان خواهند شد.

شما عزیزان برای نتیجه گیری بهتر در امتحانات و نیز کنکوری که پیشِ رو خواهید داشت، علاوه بر مطالبی که در بالا ذکر شد، بهتر است به این نکات هم توجه داشته باشید:

1– بهترین الگو برای تمرین‌های تشریحی، پرسش‌های امتحانات نهایی سال‌های گذشته است. این پرسش‌ها به شما کمک خواهند کرد تا آشنایی بهتر و بیشتری با ذهن طراحان و تنظیم‌کنندگان امتحانات نهایی پیدا کنید.

2- به سؤالات و امتحانات سال‌های گذشته توجه کافی داشته باشید؛ چرا که سؤالات امسال نمی‌تواند تفاوت فاحشی با چند سال گذشته داشته باشد. مطالب کتاب‌ها محدود و مشخص است و شما با حل چند دوره ‌امتحان نهایی برای هر درس، می‌توانید به مفاهیم اصلی و کلیدی آنها مسلط شوید و اعتماد به‌نفس پیدا کنید. مطالعه کلید سؤالات، که مصحح بر اساس آن به پاسخ داوطلبان نمره می‌دهد، می‌تواند نوشتار و پاسخگویی شما را بهتر و هدفمند‌تر کند؛ پس تمام پاسخ‌ها را به دقت مطالعه کنید.

3- در ابتدا باید سعی کنید که در کنار تمام جزوات پر‌حجم‌ و مفید خود، به متن کتاب درسی، تمرینات و مثال‌های کتاب توجه کنید؛ حتی در عین سادگی، آنها را دوباره حل کنید و سپس به سراغ جزوات خود و تمرینات اضافه بروید. در پایان حتماً مطمین شوید که در کتاب درسی، مطلب، مبحث یا تمرین و مثالی از قلم نیفتاده باشد. فراموش نکنید که در امتحانات نهایی، شیوه‌ تصحیح و کلید سؤالات، در نمره‌ شما بسیار تاثیر می‌گذارد و ملاک تصحیح‌کنندگان و طراحان، متن و نوشتار کتاب است.

4- ساعت مطالعه‌ خود را در اردیبهشت افزایش دهید تا بتوانید، علاوه ‌بر انجام کار‌های دبیران و مطالعه‌ درس‌های جدید، به رفع ضعف‌ها و دوره‌ مطالب نیز بپردازید؛ اما لازم است که در انتهای هر هفته، استراحتی را نیز برای خود در نظر بگیرید تا در خرداد ماه، با همین انرژی و توان، مطالعه و تمرین و تکرار را ادامه دهید.

5- به خود آرامش بدهید و سعی کنید که منطقی باشید. حتی اگر فکر می‌کردید که در نخستین امتحان، نمره‌ عالی کسب خواهید کرد، و پس از برگزاری امتحان، پیش‌بینی شما عملی نشد، خودتان را تحت فشار روانی قرار ندهید؛ زیرا این موضوع، باعث کاهش توان و انرژی شما خواهد شد و ممکن است که به خوبی از عهده امتحانات بعدی نیز برنیایید.

5 - فرصت مناسبی را به انجام تمرین‌های اضافه اختصاص بدهید؛ البته یادتان باشد که این تمرین‌ها حتماً تشریحی باشند؛ چون تمرین‌های تشریحی، شما را برای روبرو شدن با آزمون‌های پایان سال، بیشتر آماده می‌کند.

6- برخی از دانش‌آموزان سال یازدهم در طول سال تحصیلی برای تقویت بیشتر خود، از منابع تستی استفاده می‌کنند. اگرچه انجام این کار در جای خود مناسب است، ولی از حالا تا شروع دوره سال آخر، تست را کنار بگذارید. در حال حاضر، پرداختن به تست، تمرکز کاری شما را از بین خواهد برد. 

7- همیشه ذخیره‌سازی باعث تقویت و استفاده‌ بهینه از فرصت‌هاست. یکی از این ذخیره‌ها، خلاصه‌نویسی‌هایی است که هم در دوره‌ امتحانات نهایی و هم در سال آینده موجب استفاده‌ بهینه از وقت خواهند شد. با استفاده از فرصت‌های خالی موجود در برنامه‌تان (مثل اوقات آزاد روزهای پنج‌شنبه و جمعه) خلاصه‌نویسی‌های خود را کامل کنید، و اگر تا‌کنون خلاصه‌نویسی نکرده‌اید، تلاش کنید تا لااقل دروس تحلیلی و تمرینی خود را خلاصه‌نویسی کنید.

8- زحمات امروز شما، مقدمه‌ بهره‌برداری از آنها در آینده است. اطمینان داشته باشید که تمام این تلاش‌ها در آغاز سال آخر‌، یعنی درست بلافاصله پس از دوران امتحانات، مورد استفاده‌ شما قرار می‌گیرند و آن زمان از این تلاشتان خرسند خواهید بود؛ پس زود خسته نشوید و همت بیشتری در مطالعه دروستان نشان دهید و مطمین باشید که موفق خواهید شد.