چگونه برنامه درسی مناسبی را برای خود تنظیم کنیم؟

چگونه برنامه درسی مناسبی را برای خود تنظیم کنیم؟

چرا برنامه‌ریزی نیاز داریم؟

می‌گویند روزی دو هیزم شکن در جنگلی مشغول قطع کردن درخت بودند. مرد دانایی از کنار آنها عبور می‌کرد. او متوجه نکته جالبی شد؛ بله، نوک تبر هر دو هیزم شکن کند بود. به همین دلیل با هر ضربه‌ای که آنها بر تنه درختان وارد می‌کردند، مقدار کمی از تنه درختان را می‌توانستند بشکافند. مرد دانا به آن دو رو کرد و گفت: اگر تبرهایتان را تیز کنید، راحت می‌توانید تنه درختان را قطع کنید. یکی از آنها جواب داد: نآـ مگر نمی‌بینی؟! ما باید تا غروب تعدادی زیادی درخت را قطع کنیم؛ بنابراین، وقت این را نداریم که بنشینیم و تبرهایمان را تیز کنیم. مرد دانا چیزی نگفت و از کنار آنها  عبور کرد. چند لحظه بعد، هیزم شکنی که ساکت بود دست از کار کشید و شروع به تیز کردن تبرش کرد. در این فاصله، دوستش تنه دو درخت را قطع کرد و به او گفت: دیدی گفتم وقت تیز کردن تبرهایمان را نداریم؛ حالا از کارت عقب افتادی. کمی بعد، هیزم شکنی که تبرش را تیز کرده بود هم مشغول کار شد و طولی نکشید که وی از دوستش جلو افتاد و با سرعت بیشتری موفق به قطع کردن درختان شد. او با صرف انرژی و زور کمتری، می‌توانست درختان بیشتری را قطع کند، در حالی که دوستش خسته شده و از وی خیلی عقب افتاده بود.

بله، دوستان! همان طوری که ملاحظه کردید، تیز کردن تبر موجب افزایش سرعت عمل آ‌ن هیزم شکن شد و او با صرف انرژی کمتری در مقایسه با دوستش، موفق به قطع درختان گردید. برنامه‌ریزی نیز همین نقش را در موفقیت تحصیلی دانش‌آموزان و داوطلبان آزمون سراسری ایفا می‌کند. ممکن است که تهیه برنامه درسی مناسب، چند ساعت از وقت شما را بگیرد، اما در نهایت باعث افزایش سرعت کار شما و راحتی کارتان می‌شود. خوب حالا که با نقش برنامه‌ریزی آشنا شدید، اجازه بدهید که به سراغ نحوه برنامه‌ریزی درسی برویم.

پیشنهادی برای یک برنامه‌ریزی آ

ابتدا جدولی مانند جدول زیر برای خودتان ترسیم کنید؛ البته می‌توانید از جدول این صفحه نیز کپی تهیه کنید. دوستان عزیز! استفاده از این جدول، بسیار آسان و ساده است و ما سعی می‌کنیم که مراحل کار با این جدول را به صورت ساده و مختصر برایتان بیان کنیم.

همان طوری که می‌بینید، جدول مورد نظر ما، تمام ساعت مفید یک دانش‌آموز را در طی هفته نشان می‌دهد. به خاطر داشته باشید که هر خانه، نماینده یک ساعت است؛ پس به ترتیب زیر عمل کنید:

1ـ بعد از ترسیم جدول، ساعات غیرآزاد خود را در هر روز هاشور بزنید؛ به  عنوان مثال، همان طور که در برنامه فرض شده می‌بینید، دانش‌آموز مورد نظر ما تا ساعت 30/12 در مدرسه حضور داشته است و به همین دلیل، ساعات مذکور را هاشور زده است. همین دانش‌آموز 30/1 ساعت (یک ساعت و سی دقیقه) را نیز برای صرف ناهار و استراحت در نظر گرفته است؛ به این ترتیب، او تا ساعت 14 نمی‌تواند به مطالعه و انجام تکالیفش بپردازد؛ اما ساعت 14 تا 16 را می‌تواند برای مطالعه و انجام تکالیف روز جاری خود در نظر بگیرد و پس از 20 دقیق استراحت، مجدداً تا ساعت 40/17 به مطالعه‌اش ادامه دهد. همان طور که ملاحظه می‌کنید، وی بعد از مطالعه و انجام تکالیف روز جاری (دوشنبه)، به مطالعه دو عنوان درسی از دروس سال دوم دبیرستان خود، یعنی فیزیک (2) و عربی (2)، می‌پردازد و پس از آن، مدت یک ساعت و سی دقیقه را به استراحت و صرف شام اختصاص می‌دهد، و بعد از آن، مطابق برنامه درسی روز بعد خود عمل می‌کند؛ یعنی چون طبق برنامه کلاس روز سه‌شنبه، دیفرانسیل، شیمی و دین و زندگی دارد، زمان‌های باقی مانده را به این دروس اختصاص می‌دهد و در نهایت ساعت 30/23 برای خوابیدن به بستر می‌رود.

 

ایام هفته	ساعات
شنبه	6-7	7-8	8-9	9-10	10-11	11-12	12-13	13-14	14-15	15-16	16-17	17-18	18-19	19-20	20-21	21-22	22-23	23-24	24-1	جمع
یکشنبه
دوشنبه
سه‌شنبه
چهارشنبه
پنجشنبه
جمعه

 

نحوه تکمیل جدول:

در مثال زیر، دانش‌آموز ابتدا ساعات غیرآزاد خود را هاشور زده و به این ترتیب، ساعات آزاد خود را در روز دوشنبه به دست آورده است و بر اساس برنامه‌های درسی مدرسه خود، در روز دوشنبه و سه‌شنبه، برنامه‌ریزی کرده است؛ یعنی ابتدا درس‌های روز دوشنبه و سپس دو عنوان درسی از دروس سال‌های قبل خود را نوشته و پس از آن، دروس روز بعد (سه‌شنبه) را در برنامه روز دوشنبه خود گنجانده است.

 

ایام هفته	ساعات
دوشنبه	6-7	7-8	8-9	9-10	10-11	11-12	12-13	13-14	14-15	15-16	16-17		17-18	18-19	19-20	20-21	21-22		22-23	23-24		24-1	جمع
	حضور در مدرسه								زبان سال دوازدهم	فیزیک سال دوازدهم		ادبیات	فیزیک 2	عربی 2	استراحت و شام			دیفرانسیل		شیمی	خواب شبانه

 

برنامه هفتگی	دوشنبه	زبان سال دوازدهم	فیزیک سال دوازدهم	ادبیات سال دوازدهم
	سه‌شنبه	دیفرانسیل	شیمی سال دوازدهم	شیمی سال دوازدهم	دین و زندگی سال دوازدهم

 

اصول اساسی در این برنامه پیشنهادی به شرح زیر است:

1 ـ ابتدا باید دروس همان روز مطالعه شود؛ چون با مرور دروس هر روز، از فراموشی ‌آنها جلوگیری خواهیم کرد.

2 ـ بعد از آن باید زمان‌هایی را برای مطالعه دروس سال‌های قبل (دوم یا سوم) در نظر بگیریم و مطابق بودجه‌بندی آزمونی که در آن شرکت می‌کنیم، به آ‌ن دروس بپردازیم.

3 ـ ساعات پایانی هر روز را مطابق برنامه درسی فردا، برنامه‌ریزی می‌کنیم؛ چون باید با مطالعه دروس فردا و انجام تکلیف، با آمادگی کامل در کلاس درس حاضر شویم.

4 ـ این جدول برنامه‌ریزی باید با مداد تکمیل شود تا هر زمانی که احساس کردیم به تغییر نیاز دارد، بتوانیم به آسانی آن را تغییر دهیم.

5 ـ این جدول می‌تواند ثابت باشد؛ یعنی می‌توانیم آن را در جایی که مقابل دیدمان باشد، نصب کنیم و بر اساس آن، برنامه درسی هر روزمان را اجرا کنیم.

6 ـ روزهای پنجشنبه قبل از هر آزمون هماهنگ، وقتی را به مرور اختصاص می‌دهیم.

7 ـ شما با تهیه جداول ویژه هفتگی می‌توانید برای خودتان یک دفتر برنامه‌ریزی درست کنید.

8 ـ یادتان باشد که ممکن است شما، به دلیل سخت بودن یک مبحث یا هر مساله دیگری، نتوانید مباحث در نظر گرفته شده را در زمان مدّنظر خودتان تمام کنید. این مساله کاملاً طبیعی است؛ چون یکی از ویژگی‌های برنامه‌ریزی درسی، «انعطاف‌پذیری» برنامه درسی است؛ یعنی اگر برنامه کمی تغییر کرد، هیچ اشکالی پیش نیاید و شما هر مقدار از برنامه را که می‌توانید، اجرا کنید و انجام بقیه آن را به فرصت مناسبی واگذار کنید.

9 ـ ساعات مطالعه هر کس، خاص اوست؛ به عنوان مثال، اگر شما دانش‌آموزی هستید که برای دومین بار است که در آزمون سراسری شرکت می‌کنید، باید از ساعات صبح نیز استفاده کنید.

10ـ جداول ارایه شده، کاملاً پیشنهادی است و لحاظ کردن شرایط خاص و ویژگی‌های شخصی، در اختیار شماست و می‌توانید به هر نحوی که صلاح می‌دانید و با توجه به اصول گفته شده، برای خودتان برنامه‌ریزی کنید.